İmamoğlu operasyonundan sonra 3 gündeki çöküşün özeti: Mehmet Şimşek ‘Gereken yapılıyor’ dedi ama…

Cumhurbaşkanı adaylığı ön seçimi öncesi diplomasının iptaline yönelik karar açıklanan İBB başkanı Ekrem İmamoğlu, 2 soruşturma kapsamında 19 Mart’ta yapılan şafak operasyonu ile gözaltına alındı.

Sabah saatlerinde gerçekleşen gözaltı kararı piyasaların açılmasıyla borsa, döviz ve kıymetli madenlerde sert hareketlere neden oldu.

MEHMET ŞİMŞEK ‘GEREKEN YAPILIYOR’ DEDİ AMA…

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasalardaki sert hareketlilik üzerine 19 Mart saat 11.40’ta sosyal medya hesabından paylaşım yaptı.

Bakan Şimşek, “Piyasaların sağlıklı işleyişi için gereken her şey yapılıyor. Uygulamakta olduğumuz ekonomi programı kararlılıkla devam ediyor” ifadelerini kullandı.

Kurda yüzde 10’u aşan artış gün içinde geri çekilirken dolar çarşamba günü 38 liranın altına indi. Merkez Bankası müdahaleleriyle perşembe ve cuma günleri 39 lira seviyesini zorlayan dolar haftayı 37,73 liradan kapattı.

Dolardaki artış yüzde 3,2 civarında tutulurken, İngiliz Financial Times gazetesi, Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının Türk ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri olacağını belirtti.

Analize göre, “Türk Lirası’nın dolar karşısındaki değer kaybı, yatırımcıların Cumhurbaşkanı’nın reformlara olan bağlılığına güvenmediği endişesinin bir işareti. Birçok kişi, Cumhurbaşkanının ekonomik durum yerine siyasi geleceğiyle ilgilendiğinden endişeli” denildi.

İMAMOĞLU OPERASYONUNDAN SONRAKİ GELİŞMELER

Merkez Bankası’nın kur artışını sınırlamak için ilk hamlesi kamu bankaları aracılığıyla 8 milyar dolarlık satış yapılırken, ikinci günde 11 milyar dolarlık rezerv daha eritildi.

TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemleri yapmaya başlayan Merkez, müdahalelerini sürdürdü. Son olarak yapılan 885 milyon dolarlık satışla birlikte, son üç gün içinde toplam 1 milyar 122 milyon dolarlık işlem gerçekleştirildi.

Eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, üç günde Merkez’in satışlarına ilişkin tahmini bir rakam paylaştı. Kara’ya göre; son üç günde yaklaşık 23 milyar dolar satıldı.

Ekonomist Güzem Yılmaz Ertem, yüzde 50 faizle biriktirilen rezervlerdeki kaybın 25 milyar dolar olduğunu yazdı.

MERKEZ’DEN FAİZLERE MÜDAHALE

TCMB Para Politikası Kurulu, perşembe günü özel toplantı yaptı. Gecelik vadede borçlanma faiz oranını 200 baz puan artırarak yüzde 46 seviyesine çekti.

Merket Bankası açıklamasında, “Finansal piyasalardaki gelişmelerin enflasyon görünümüne olası riskleri değerlendirerek sıkı parasal politikaya destekleyici tedbirler alınmıştır” ifadesine yer verildi.

TCMB, döviz kurlarındaki oynaklıkları engellemek ve döviz likiditesini dengelemek amacıyla Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başladığını duyurdu. Bu kapsamda üç günde 1.1 milyar dolarlık TL uzlaşmalı vadeli döviz satıldı.

TCMB cuma günü ise likidite senetleri ihraç edeceğini duyurdu. Piyasada oluşan fazla TL likiditesini azaltmak için 91 güne kadar likidite senedi ihracına başlayan Merkez, borsada düşüş yaşanmasını engellemeye çalıştı.

BORSA DEVRE KESMEYE GİTTİ

19 Mart’ta BIST 100 endeksi gözaltı haberlerinin etkisiyle açıldı. Endeks, salı günü %8,79 düşüşle 9.853,01 puanda kapandı.

20 Mart perşembe günü borsadaki düşüş sınırlı kaldı. BIST 100 Endeksi, %0,47 değer kaybıyla 9.814,41 puanda kapandı.

Son olarak, 21 Mart haftanın son gününde borsadaki ciddi düşüş devam etti. Gün içinde 9.000 puanın altına inen BIST 100 Endeksi %7,81 düşüşle 9.044,64 puanda kapandı.

Borsada yaşanan kayıplar sonucunda 19 ve 21 Mart’ta iki kez devre kesici uygulandı. Bankacılık endeksindeki haftalık düşüş %26’yı aşarak son yılların en büyük kayıplarından biri olarak kayıtlara geçti. Ekonomist Güzem Yılmaz Ertem’e göre; borsadaki üç günlük kayıp 2 trilyon lirayı aştı.

GERİ ALIMLARLA YÜK ŞİRKETLERE BİNDİ

Türkiye Varlık Fonu destekli kamu kurumları ve BIST 100 şirketleri geri alımlara başladı. SPK’nın gevşettiği geri alım programlarını açıklamaya başlayan şirketler, geri alım işlemlerine hız verdi.

Dün saat 17’ye kadar 5.5 milyar liradan fazla geri alım programı açıklanırken önceki ve aynı gün şirketler 115 milyon liradan fazla geri alım gerçekleştirdi.

Önceki akşam yayımlanan SPK kararına göre, payları borsada işlem gören şirketler, genel kurul kararı olmaksızın yönetim kurulu kararıyla geri alım programı başlatabilecekler. Türk Hava Yolları’nın uzun bir aradan sonra gerçekleştirdiği en yüksek alım dikkat çekerken, Halkbank da 42.4 milyon liralık alım gerçekleştirdi.

TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİ YÜKSEK

Son yaşanan gelişmelerle Türkiye’nin risk priminde artış gözlendi. Türkiye’nin beş yıllık CDS oranı 18 Mart’ta 255 seviyesindeyken Cuma günü 328 puana yükseldi.

Bu durum, Türkiye’nin risk priminin 2024 Mart’ından bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını gösteriyor.